Ingenieurs zien salaris stijgen, vooral starters en young professionals

De salarissen van hoogopgeleide bèta’s en ingenieurs zijn in 2016 met 4,6% gestegen, het hoogste niveau sinds het uitbreken van de crisis. Vooral starters en young professionals profiteren op financieel vlak van het aantrekkende economische klimaat. Dat en meer blijkt uit recent onderzoek onder ingenieurs en andere technische professionals.

Ieder jaar doen vakblad Technisch Weekblad, branchevereniging NLingenieurs en organisatieadviesbureau Berenschot onderzoek naar het salaris en de arbeidsvoorwaarden van ingenieurs en andere professionals in de Nederlandse technische branche. Uit de meest recente editie van het gezamenlijke onderzoek, waar ruim 2.500 technische professionals aan deelnamen*, blijkt dat na een dieptepunt in 2013 de salarisstijging in 2016 een recordhoogte heeft bereikt. In 2013 lag de salarisstijging voor het eerst lager dan de inflatie dat jaar (1,9% ten opzichte van 2,5% inflatie), maar in de jaren daarna nam de stijging weer toe, met 2% in 2014, 3,8% in 2015, naar een recordhoogte van 4,6% stijging van het gemiddelde salaris in de technische branche in 2016. 63% van de respondenten verwacht dat hun salaris in 2017 verder zal stijgen.

De verbeterende economische omstandigheden hebben ook invloed op de werkvoorraad van technische professionals en ingenieurs. Net als in andere sectoren, zoals bijvoorbeeld onder fiscalisten, neemt het aantal overuren in de branche toe. Gemiddeld werken de respondenten in de technische branche vier uur meer per week dan in hun contract staan. Vooral de directieleden die deelnamen aan het onderzoek moeten veel overwerken, met gemiddeld tien extra uren per week. Andere functies waar veel bovengemiddeld veel overuren bij komen kijken zijn managementfuncties, met gemiddeld 5 extra uren voor proces-, R&D-, sales- en overige managers, en 4,5 extra uren voor projectmanagers. Overuren worden in 40% van de gevallen niet gecompenseerd; 38% rekent tijd voor tijd.

Belangrijkste drijfveren

Gevraagd naar welke factoren zij bepalend vinden voor hun werksentiment, geven de respondenten aan vooral veel belang te hechten aan sfeer en collegialiteit op het werk, met 96% die dit belangrijk vindt. Op de tweede plaats volgt uitdaging in het werk met 90%, een factor die deels ook terugkomt op de vijfde plek met 74% die het uitvoeren van spraakmakende opdrachten/projecten belangrijk vindt. Op de derde en vierde plek staan respectievelijk de ontwikkelings- en opleidingsmogelijkheden en het salaris dat zij ontvangen voor het uitgevoerde werk.

Het sentiment van bèta-professionals is de afgelopen vijf jaar relatief stabiel gebleven: sfeer staat steevast op de eerste plek, gevolgd door uitdaging. Dit is het eerste jaar dat salaris buiten de top drie valt, van zijn plaats gestoten door mogelijkheden voor opleiding en ontwikkeling. “Dit versterkt het aloude beeld dat ingenieurs loyale werknemers zijn die relatief weinig hechten aan salaris”, aldus de onderzoekers. Uit het onderzoek blijkt dat werkgevers zich ook bewust zijn van het groeiende belang van opleiding en ontwikkeling – 70% van de respondenten is tevreden over de opleidingskansen die de werkgever biedt.

Wat echter opvalt, is dat er een kloof bestaat tussen de factoren waar professionals waarde aan hechten en de mate waarin zij geloven dat deze factoren in hun werk aanwezig zijn. Zo geeft 96% aan sfeer en collegialiteit in zijn werk te willen, terwijl slechts 72% dit heeft. Ook op het gebied van uitdaging en salaris is de kloof groot, met respectievelijk 90% en 81% die deze factoren belangrijk vinden ten opzichte van 55% en 46% waarbij deze aanwezig zijn. De grootste kloof is echter zichtbaar bij de opleidingsmogelijkheden: slechts 45% geeft aan voldoende mogelijkheden tot opleiding en ontwikkeling in zijn werk te hebben ten opzichte van 84% die dit belangrijk vindt – een gat van 39%. Aan de andere kant van het spectrum zijn er de factoren zekerheid op een langdurig dienstverband en werken voor een gerenommeerde werkgever die vaker aanwezig zijn dan dat respondenten er belang aan hechten.

Het initiatief voor training van personeel komt volgens het onderzoek gemiddeld even vaak vanuit de werkgever (49%) al vanuit de werknemers (51%). Per beroepsgroep is er echter wel een verschil zichtbaar. Onderzoekers en ICT-ers uit de technische branche nemen gemiddeld vaker zelf het initiatief, terwijl professionals uit de petrochemie, de automotive en de grond-, weg- en spoorbouw vaker trainingen krijgen aangebonden door hun werkgever.

Ondanks de kloof in wensen en daadwerkelijk sentiment, blijkt uit het onderzoek dat ingenieurs en technici relatief loyaal zijn aan hun werkgevers. Van de respondenten kijkt een kwart uit naar een andere baan, waarvan slechts 8% actief op zoek is. Dit percentage is iets lager dan afgelopen jaren, met 28% die in 2015 op zoek was naar ander werk en 26% in de twee jaar daarvoor. Vergeleken met andere onderzoeken blijken technici ongeveer in de middenmoot te zitten met hun vertrekintentie. Fiscalisten (16%), advocaten (19%) en HR-professionals (21%) zijn honkvaster, terwijl professionals uit de marketing- (44%), ICT- (31%), notariaat- (28%) en bouwwereld (27%) vaker op zoek zijn naar nieuw werk.

Salaris van young professionals

De financiële vergoeding voor professionals in de branche verschilt naar gelang ervaring. In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen starters, young professionals en het overkoepelende gemiddelde per functie voor de hele onderzoekspopulatie. Voor het grootste deel van de startersfuncties ligt het gemiddelde jaarsalaris tussen de €30.000 en €40.000. Alleen beleidsmedewerkers en salesmanagers krijgen gemiddeld meer dan €40.000 per jaar aan salaris. Hierna verdienen startende teamleiders en overige managers het meest. De slechtst verdienende starters zijn te vinden in werkvoorbereidings-, calculatie- en financiële en administratieve startfuncties.

Het salaris van salesmanagers in de technische branche gaat van alle functies het hardst vooruit in de eerste jaren van dienst. Young professionals die een salesmanagementfunctie bekleden zien in korte tijd hun salaris toenemen tot gemiddeld €53.800 per jaar. Ook andere managementfuncties zien een aardige stijging van hun gemiddelde jaarsalaris. Naast beleidsmedewerkers verdienen young professionals met een procesmanagement, teamleider-, productmanagement, projectmanagement en overige managementfunctie allemaal meer dan €40.000 per jaar. Naarmate de senioriteit toeneemt blijven de salesmanagers een van de groepen best verdienende professionals in de technische branche, met alleen directieleden, R&D-managers en programmamanagers die gemiddeld een hoger jaarsalaris verdienen. Over de hele populatie blijven financiële, administratieve, werkvoorbereidings- en traineefuncties het minst goed betaald. In alle niveaus blijven consultants/adviseurs in de technische branche in de middenmoot qua salaris.

Gemiddeld genomen is in het afgelopen jaar het salaris van young professionals op de technische arbeidsmarkt (maximaal vijf jaar geleden afgestudeerd) het sterkst gegroeid. De gemiddelde salarissen van de jonge technici lieten een sterke stijging zien van 8%. Volgens de onderzoekers is dit een begrijpelijk gevolg van het aantrekken van de economische omstandigheden. Zij stellen dat professionals met een lager ervaringsniveau na een economisch slechte periode vaak het eerst weer worden aangetrokken. Vooral het gemiddelde salaris bij een traineeship is spectaculair gestegen met 14,8%. Ook starters met een financiële functie (11%) en ICT’ers (9%) zagen hun loon flink stijgen in 2016. Het salaris van analisten (5%) en consultants (6%) steeg van de startfuncties het minst.

Aansluiting met studie

In tegenstelling tot sommige andere branches hadden startende ingenieurs dit jaar weinig moeite met het vinden van een aansluitende baan. Bijna 6 op de 10 technisch opgeleide professionals hebben al een baan op zak voor zij afgestudeerd zijn. 78% heeft binnen twee maanden een baan, terwijl 18% over het vinden van een baan die aansluit op hun studierichting twee maanden tot een jaar doen. Slechts 4% is langer dan een jaar op zoek om een aansluitende baan te vinden. Vooral maritieme afstudeerrichtingen blijken in trek – studenten die zijn opgeleid tot maritiem officier of die maritieme techniek/scheepsbouwkunde hebben gestudeerd hebben in 75% tot 85% van de gevallen direct na hun afstuderen een baan.

Opvallend is wel dat de gevolgde studies niet altijd even goed aansluiten op de baan die professionals na hun afstuderen krijgen. Vooral op het gebied van praktijkervaring schort het in veel technische opleidingen – alleen bij Technische Informatica/ICT opleidingen geeft meer dan 40% van de afgestudeerde professionals aan dat zij tijdens hun studie voldoende praktijkervaring hebben opgedaan. De tijdens de studie aangeleerde soft skills sluiten al iets beter aan op de sociale vaardigheden die professionals nodig hebben in hun werk, maar nog steeds scoren drie van de afstudeerrichtingen minder dan 50% op het voorbereiden van studenten op dit vlak. In het geval van theoretische kennis geeft over de hele linie rond de 60% van de respondenten aan dat zijn of haar studie hier voldoende in heeft voorzien. Toch sluiten de studies voldoende aan, stellen de onderzoekers, gezien de korte tijd die de professionals in de technische branche nodig hebben om een baan te vinden.

* Aan het onderzoek deden 2.572 ingenieurs mee, waarvan 620 werkzaam zijn bij een ingenieursbureau. Vrijwel alle respondenten zijn in loondienst (90%) en 82% van hen heeft een vast contract. De deelnemende ingenieurs hebben een gemiddelde leeftijd van 36 en zijn hoog opgeleid: 44% volgde een opleiding op het HBO, 33% heeft een Master op zak.