Leeuwendaal helpt Leiden met verjonging personeelsbestand

Gemeente Leiden heeft de afgelopen tijd een verjongingsslag binnen zijn ambtelijk apparaat doorgevoerd. Centraal onderdeel van dat traject vormde de aansluiting bij het concept van het generatiepact uit de cao gemeenten. Leeuwendaal werd in de arm genomen om de transitie van de gemeente in goede banen te leiden. Nu het traject nagenoeg is afgerond mag gemeente Leiden zich een van de voorlopers noemen op dit gebied.

Met ruim 120.000 inwoners is Leiden, naar inwoneraantal gemeten, na Rotterdam, Den Haag en Zoetermeer de vierde gemeente van Zuid-Holland. Het personeelsbestand van gemeente Leiden was volgens gemeentelijke gegevens tot voor kort vrij eenzijdig opgebouwd. Zo waren er veel oudere medewerkers en relatief weinig jongeren werkzaam binnen de gemeente en weerspiegelde volgens de beleidsmakers ook de diversiteit van het personeelsbestand niet de opbouw van de Leidse samenleving.

Tegen deze achtergrond wilde gemeente Leiden hun personeelsbestand meer in overeenstemming brengen met de samenstelling van de Leidse bevolking. Daarnaast wilde het in het bijzonder jongeren meer kansen bieden. Daartoe besloot de gemeente zich aan te sluiten bij het concept van het Generatiepact uit de cao Gemeenten. Dit generatiepact is een afspraak tussen werkgever en werknemer met als doel om meer mogelijkheden aan jongeren te bieden. Zo kunnen oudere ambtenaren er vrijwillig voor kiezen wat minder te gaan werken. De organisatie kan hierdoor besparen op loonkosten en, doordat ouderen ruimte maken voor de jongeren, investeren in jong bloed.

Gemeente Leiden werd tijdens de uitvoering van het project bijgestaan door adviseurs van Leeuwendaal, een adviesbureau dat gespecialiseerd is in HR-vraagstukken in de publieke sector. Het bureau, dat vestigingen heeft in Den Haag en Utrecht, heeft de afgelopen jaren ruime ervaring opgedaan met het opzetten van een generatiepact in al zijn facetten, inclusief onder meer inventarisatie van wensen en mogelijkheden, inrichting van arrangementen, het berekenen van effecten, het opstellen van regelingen en voorlichtingsmateriaal en het begeleiden van de noodzakelijke gedragsmatige aanpassingen.

Leeuwendaal heeft gemeente Leiden bij de transitie gedurende het hele traject ondersteund, van planning tot uitvoering. Voorafgaande aan de transitie had Leeuwendaal de effecten van het transitieprogramma doorgerekend en daarbij gelet op de financiële effecten voor de gemeente. Het adviesbureau stelde ontwerp- en toets-sessies met ouderen en jongeren samen, zodat er arrangementen ontstonden die aansloten op hun behoeften en op voldoende belangstelling konden rekenen. Verder verzorgde Leeuwendaal de vormgeving van de arrangementen ‘Minder werken’ en ‘Eerder stoppen’ voor ouderen. Daarbij wordt het inkomen voor de helft doorbetaald en wordt ook de pensioenopbouw volledig voortgezet. Daarnaast stelde het adviesbureau arrangementen voor jongeren samen, die voorzien in ervaringsopbouw op verschillende plekken, regelmatige feedback, een talentscan en een programma gericht op behoud van de eigenheid van de generatie.

Gedurende de transitie zette Leeuwendaal ook enquêtes uit en voorzag het alle betrokkenen van voorlichtingsmateriaal, droeg het bij aan de rechtspositionele uitwerking en bespreking van het programma tijdens Georganiseerd Overleg, en zorgden de adviseurs voor de algehele borging van het transitieproces, zodat er daadwerkelijk vitaliteit en beweging ontstond. In dat kader was er gericht aandacht voor de middengroepen en voor leidinggevenden.

Nu de transitie nagenoeg is afgerond en het generatiepact volledig is doorgevoerd, behoort gemeente Leiden binnen het gemeentelandschap tot een van de voorlopers op dit gebied. Een inventarisatie door het A+O fonds Gemeenten van de bestaande generatiepacten (uitgebracht in de zomer) liet eerder al zien dat amper 1 op de 15 gemeenten een regeling heeft om oudere ambtenaren minder te laten werken en er jonge medewerkers voor in de plaats aan te trekken.